Antistatik ve ESD bileklikler; ESD standartları EN 61340-5-1 ve ANSI 20.20 uygunluğunu sağlayan ve personelin EPA alanları içerisinde uygun bir şekilde toprak hattına bağlanmasına yönelik basit ancak oldukça etkili çözümlerdir. Kablolu, kablosuz, metal, anti alerjik,tek kullanımlık v.b. birden fazla çeşidi bulunur. Doğru ürün uygulamaya ve ihtiyaç gerekliliklerine göre belirlenmeli ve seçilmelidir. Bu yazımızın antistatik bileklik tercihinde sizlere yardımcı olacağını ve bazı doğru bilinen yanlışları da ortadan kaldıracağını umarım.
Kablolu bileklik; kordonu esnek spiral kablo olarak kullanıcının konforlu bir şekilde çalışmasına olanak sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Kablo içserisinde güvenli yük boşalımını sağlamak için 1 Mohm direnç bulunmaktadır. Kablonun toprak hattına bağlantı yapan uç kısmı banana+krokodil veya 10 mm dişi çıt çıt şeklinde 2 farklı tipte olmaktadır ve çalışma masalarında kullanılan standarda uygun topraklama bağlantı noktalarına bağlanmaktadır. Bilek kayışı antistatik fiber içeren esnek kumaştan üretilmiş ve bileğe göre ayarlanabilir özelliktedir.
Metal Antistatik Bileklikler kablolu bileklik ile aynı işleve sahiptir. Tamamen metalden üretilmiş esnek swatch kayışı ile bir başka kablolu bileklik alternatifidir. Metal olduğu için kumaşa kıyasla kopma yırtılma ve yıpranmalara karşı daha dayanıklıdır, uzun ömürlü olduğu için tercih edilebilir. Ancak, çalışanların metal alerjilerinin olma ihtimali mutlaka göz önünde bulundurulmalı ve buna risk değerlendirmensi yapıldıktan sonra tercih edilmelidir.
Anti alerjik bileklikler yine bir başka tip kablolu bileklik seçeneğidir. Bir üstte bahsi geçen metal alerjisi bulunan personeller için tasarlanmıştır. Standard kablolu bilekliklerin bilek kayışı ile kablonun bağlantı yaptığı kısımda metal bulunduğu için standard antistatik kablolu bileklik kullanımında da alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilmektedir.
Kablosuz bilekliklerin içerisinde güvenli yük boşalımını sağlayan 1 Mohm direnç bulunmaktadır. Ancak, her hangi bir toprak bağlantısı olmadığı için sık sık üzerinde bulunan vidanın uygun toprak hattına teması yapılarak vücutta biriken statik yükün güvenli bir şekilde toprağa deşarj edilmesi gerekmektedir. Burada aklımıza gelecek sorular ise; "uygulama periyodu ne olmalı?" , "Ne kadar sürede bir topraklama yapılmalıdır?" v.b. olacaktır. Bunun net bir cevabı bulunmamaktadır. Çünkü; İnsan elektriksel bir devre elemanı olarak kapasitör (kondansatör) davranış özelliğine sahiptir. Vücutta depolanan statik yük kaynaklı enerji ortamda oluşan statik yüklenme ile orantılı olup her işletme ve personel için farklı olacaktır. Dolayısı ile bu sorulara; " topraklama ne kadar sık yapılabilir ise o kadar etkili olacaktır." şeklinde yanıt vermek çok daha doğrudur. Kablosuz bileklikler çoğunlukla hareket halindeki personel ve ESD korunumlu alan içerisine kısa süreli giriş çıkış yapacak (ziyaretçi, teknik servis v.b.) kişiler için tercih edilmelidir.
Cihan Ceylan
Satış ve Pazarlama Direktörü / Fizik Mühendisi
